W kościele św. Mikołaja w miejscowości Demre, w prowincji Antalya w Türkiye (Turcji), odkryto sarkofag. Szczegóły dotyczące trwających prac przedstawiła dr hab. Ebru Fatma Fındık, wykładowczyni na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Mustafy Kemala w Hatay, kierująca wykopaliskami. – W ramach projektu tureckiego Ministerstwa Kultury i Turystyki „Dziedzictwo dla przyszłości” prowadzimy badania wewnątrz dwukondygnacyjnego aneksu o wysokości 20 metrów, przylegającego od południowej strony do dziedzińca kościoła – wyjaśniła.
– Podczas prac wykopaliskowych wewnątrz struktury dokonaliśmy niezwykłego odkrycia, natrafiliśmy na sarkofag. Jest to obiekt należący do grupy niedekorowanych sarkofagów, wykonany z lokalnego wapienia, o podwyższonej pokrywie i spadzistym wieku. Pokrywa sarkofagu, wyposażona w uchwyt, tworzy półkolistą wypukłość na jednym z węższych boków. Podziemna część sarkofagu, mającego około 2 metrów długości, liczy sobie od 1,5 do 2 metrów wysokości. Jak wynika ze wstępnych ocen, jego forma wykazuje uderzające podobieństwo do typowych sarkofagów spotykanych w tym regionie. Co więcej, jeszcze przed dotarciem do sarkofagu, podczas prac wykopaliskowych, znaleźliśmy liczne fragmenty kości zwierzęcych oraz resztek glinianych lamp – kontynuuje dr hab. Ebru Fatma Fındık.
Pierwszy sarkofag in situ w tym regionie
– Uważamy, że po raz pierwszy natrafiliśmy na sarkofag znajdujący się in situ. Szczególnie ekscytujące jest to, że odkrycia dokonano w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła, który według tradycji kryje grób św. Mikołaja. W ramach naszego projektu z radością zakończymy zarówno prace wykopaliskowe, jak i renowację obszaru, na którym się znajduje, co znacząco wpłynie na rozwój turystyki w naszym kraju – dodaje dr hab. Ebru Fatma Fındık.
O św. Mikołaju
Chociaż Święty Mikołaj jest dziś przedstawiany w saniach ciągniętych przez renifery, jego prawdziwe życie związane było ze skąpanym w słońcu wybrzeżem Morza Śródziemnego na terenie Anatolii. Św. Mikołaj, znany z troski jaką darzył ludzi, szczególnie dzieci, stał się inspiracją dla postaci sympatycznego starca, który według tradycji obdarowuje najmłodszych prezentami. Urodził się około 300 r. n.e. w licyjskim mieście Patara jako jedyne dziecko zamożnego kupca zajmującego się handlem pszenicą. Niewiele wiadomo o jego życiu, jednak liczne legendy opisują, że dokonywał cudów już od najmłodszych lat. Jedna z opowieści głosi, że w młodości ocalał po tym, jak został uwięziony pod gruzami kościoła. Inne historie mówią o jego dorosłym życiu pełnym niezwykłych czynów: w tajemnicy zapewnił posag trzem młodym dziewczętom, podrzucając pieniądze przez okno lub komin, uratował tonący statek, a nawet przywrócił do życia troje zmarłych dzieci. Święty Mikołaj zyskał sławę dzięki swojej hojności, pomocy potrzebującym i wręczaniu upominków – zwłaszcza dzieciom i żeglarzom.
Znany jako patron dzieci i żeglarzy, św. Mikołaj po kilku latach opuścił rodzinne miasto Patara i osiedlił się w pobliskiej Myrze, czyli współczesnym Demre. Myra, będąca przez pewien okres stolicą cywilizacji licyjskiej i centrum biskupstwa, stała się miejscem, gdzie Mikołaj przez wiele lat pełnił posługę jako biskup i cudotwórca, pozostawiając po sobie dziedzictwo dobroci i wiary. Dziś Myra przyciąga odwiedzających grobowcami skalnymi z okresu licyjskiego oraz znakomicie zachowanym rzymskim teatrem. Według tradycji, św. Mikołaj zmarł 6 grudnia 343 roku w wieku 65 lat. Pogrążeni w żałobie mieszkańcy Myry wznieśli kościół, aby uczcić jego pamięć, a ciało złożyli w sarkofagu, który stał się miejscem jego wiecznego spoczynku. Na ścianach tego kościoła przedstawiono cuda przypisywane świętemu, jednak budowla uległa poważnym zniszczeniom podczas trzęsień ziemi i na skutek najazdów na miasto. Odbudowano ją w IX wieku w formie kościoła zwieńczonego kopułą, a kolejna gruntowna renowacja miała miejsce w 1042 roku z inicjatywy cesarza bizantyńskiego Konstantyna IX i jego żony Zoe. Dzięki tym staraniom kościół św. Mikołaja dziś należy do najwspanialszych przykładów architektury z okresu bizantyjskiego. Od 2000 roku znajduje się na liście informacyjnej światowego dziedzictwa UNESCO i jest jednym z najważniejszych miejsc dla chrześcijan w Türkiye (Turcji), które co roku odwiedzają tysiące pielgrzymów i turystów.
